Het is de meest ‘open deur’ die er bestaat, maar de spaarrente staat historisch laag. Ik benoem het nog maar eens, want toch wordt over dit onderwerp doorlopend reclame gemaakt. Niet zozeer dat men u aan het sparen wenst te krijgen, maar dat u uw spaarcenten moet omzetten in aandelen! Dat geeft te denken.
De reclame is nooit heel direct. Het is namelijk ‘not done’, eigenlijk verboden om een spaarder richting beleggen te bewegen. Daar hangt namelijk een totaal ander risicoplaatje aan. U zult dus nooit een uiting tegenkomen die vermeldt: ‘Lage rente? Ga beleggen!’. In een dergelijke uiting zou de disclaimer vier keer langer zijn dan de boodschap.
Door de lage rente, die nu al bij veel banken lager is dan de te betalen Box3-belasting, wordt er sowieso al sneller gedacht aan beleggen. Dat is het vaste gegeven, de Box3-belasting. Want wanneer we de rekensom maken, dan was het effectieve rendement, dus na inflatie en belastingdruk altijd al onder het 0%-punt. De spaarder die het verleden aanhaalt, bijvoorbeeld 30 jaar geleden, als de tijd dat de rente nog piekte, slaat iets over. Destijds werd er nog inkomstenbelasting betaald over het meerdere van 1000 gulden aan rente.
Nogmaals, de rekensom komt en kwam eigenlijk altijd op hetzelfde neer: spaarrente minus inflatie en belasting geeft als resultaat een negatief resultaat! Met sparen weet je in ieder geval hoeveel je verliest, zolang de bank aan haar verplichtingen kan voldoen en het depositogarantiestelsel werkt. Daar slapen veel mensen lekker bij.
Rentenieren zonder in te teren op het vermogen is dus eigenlijk nooit het geval geweest. Maar wat mag dan wel als alternatief als je niet keihard mag stellen dat beleggen een goed alternatief kan zijn voor uw spaarrekening?
Deposito’s?
Deposito’s zijn eigenlijk cadeautjes voor de banken. U krijgt een bepaalde periode een ogenschijnlijk hoge rente ten opzichte van de rente op een flexibele rekening. Daar tegenover staat dat de bank het diezelfde periode weg kan zetten tegen een veel hogere rente, bijvoorbeeld in de vorm van hypotheken. Dat is geen geheim, dat is een keuze. Maar de vraag is wat de basis is voor uw beslissing? Verwacht u dat de rente daalt? Koop dan beter staatsobligaties. Verwacht u dat de rente stijgt? Dan doet u zichzelf tekort door u op dat moment vast te leggen.
Natuurlijk zijn er buitenkansjes geweest in bijvoorbeeld 2008. Toen piekte de rente op deposito’s omdat de banken toen wel uw geld konden gebruiken. Achteraf gezien is het allemaal redelijk goed gekomen (soms dankzij het garantiestelsel), maar met deposito’s werd een hoog risico genomen.
Om er ook een disclaimer in te gooien moet er wel bij gezegd worden dat deposito’s wel een bepaalde zekerheid kunnen geven voor vermogen dat op korte (-re) termijn perse nodig zijn. Daar moet immers geen risico mee gelopen worden.
Obligaties?
Tienjarig staatspapier (NL) geeft nu effectief 0,3% per jaar. Daar wordt je niet vrolijk van. Dan gaat het eigenlijk alleen om risicospreiding in plaats van rendement maken.
Met het vooruitzicht dat de rente de komende tijd (wellicht jaren) zijwaarts beweegt tot licht aantrekt, is deze categorie op dit moment niet direct het instrument om in te gaan rentenieren.
Toch beleggen?
Elke dag ontvangen wij telefoontjes van spaarders die nu de tijd rijp vinden om hun spaargeld om te zetten in beleggingen. Vanuit rendementsperspectief absoluut begrijpelijk, maar waarom nu pas? Voor veel van deze spaarders geldt dat we uitvoerig moeten toelichten wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen beleggen en sparen.
Bij een deel van deze beleggers komt er uiteindelijk uit dat er (met een deel van het vermogen) belegd kan worden; dat dat theoretisch verstandig kan zijn om bepaalde doelstellingen te kunnen realiseren. Maar voor een ander deel van de spaarders geldt dat de deur naar beleggen dicht moet blijven. Die moeten er ondanks de lage rente (die effectief dus altijd al laag is geweest) op basis van risicoperceptie en de goede nachtrust er nooit aan beginnen; dat zal alleen maar tot teleurstellingen leiden.
Rentenieren?
De conclusie is eigenlijk dat rentenieren helemaal niet kan; van rente alleen kan je niet leven. Natuurlijk zijn er veel varianten, zoals sparen in andere valuta of het geld stallen bij minder kredietwaardige banken, maar dat is eigenlijk een vorm van beleggen. Wat is dan het alternatief? Obligaties brengen het voorlopig ook al niet, dus dan misschien toch indexbeleggen?
Let op: Beleggen brengt risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De waarde kan stijgen maar ook dalen.